روش دیزایناتون چگونه است؟

در دیزایناتون، کودکان (8 تا 12 ساله) گرد هم می‌آیند تا با مسائل و چالش‌هایی که برای‌شان مهم است مقابله کنند. بچه‌ها با هم، برای تصور و توسعه ایده‌های خلاقانه، همکاری می‌کنند؛ از فناوری‌های ساده برای ساخت نمونه‌های اولیه از راهکارهای‌شان استفاده می‌کنند؛ و راه‌حل‌های خود را به مخاطبان ارائه می‌دهند.

روش دیزایناتون (Designathon) جنبه‌های تفکر دیزاین و آموزش سازندگان را ترکیب می‌کند. دیزایناتون کارگاهی ساختاریافته است که در آن کودکان (سنین 8 تا 12 سال) راه‌حل‌های خود را برای یک موضوع اجتماعی یا زیست‌محیطی پیرامون اهداف توسعه‌ی پایدار ایده‌پردازی می‌کنند، می‌سازند و ارائه می‌دهند. این برنامه‌ها می‌تواند در قالب کارگاه‌های یک روزه یا برنامه‌های چند هفته‌ای در مدارس اجرا شود. تمامی این برنامه‌ها توسط متخصصان حیطه‌ی آموزش تسهیل می‌شود. این تجربه به کودکان کمک می‌کند تا تفکر خلاق، مهارت‌های تغییردهنده شدن، سواد تکنولوژیکی و آگاهی بین‌فرهنگی خود را تمرین کرده و به کار گیرند. قدرت روش در ترکیب دانش علمی، تفکر خلاق، مشکلات جهانی، همکاری، ساختن چیزها و تأمل (بازاندیشی) است.

در طول رویدادهای دیزایناتون، کودکان از طریق یک فرآیند تجربی 7 مرحله‌ای (الهام، تحقیق، ایده‌پردازی، طراحی، ساخت، ارائه و بازاندیشی) هدایت می‌شوند، که از نظر موضوعی با یک چالش جهانی بزرگ مانند کمبود آب، فقر، جنگل‌زدایی یا مصرف زیاد پلاستیک مرتبط است.

هر مرحله دارای ابزارهای کاربر پسند هم برای دانش‌آموز و هم برای معلم (به عنوان تسهیلگر) است. ابزارهایی که در اختیار دانش‌آموزان قرار داده می‌شود، به ایشان در انجام فعالیت‌هایی نظیر «تحقیق» کمک می‌کند. برای مثال، چارچوب‌های مصاحبه و نقشه‌های همدلی از جمله ابزارهایی است که برای دانش‌آموزان تهیه شده است. برای مرحله‌ی «ایده‌پردازی» یک کاربرگ ایده‌پردازی ویژه‌ی موضوع وجود دارد تا دانش‌آموزان را در انتخاب یک مسئله در درون موضوع مورد بررسی راهنمایی کند. با ایده‌پردازی و انتخاب ایده‌ی مورد نظر تیم، کاربرگ طراحی (sketch) تهیه می‌شود. برای مرحله‌ی «ساخت» فهرستی از مواد برای بازیافت و همچنین چیزهایی برای ساخت (از جمله شامل چیزهای بازیافتی و حتی گجت‌های الکترونیکی نظیر موتورها، ال‌ای‌دی‌ها و سوئیچ‌ها) در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد. برای مراحل ارائه و «بازاندیشی» پشتیبانی نسبت به چگونگی بیان و ارائه، نکاتی برای دادن بازخورد سازنده به تیم‌های دیگر و سؤالات بازاندیشی پیشنهادی وجود دارد.
برای معلم، مربی یا تسهیلگر، یک کتاب راهنمای پروژه شامل نکات تسهیل در هر مرحله و یک درس ابتدایی در هر موضوع (SDG) برای مرحله‌ی اول «الهام‌بخشی» تهیه می‌شود. کاربرگ ایده‌پردازی دارای نسخه‌ی معلم (به عنوان تسهیلگر) است که به معلم در مورد چگونگی تسهیل ایده‌های اضطراری کودکان نکاتی را ارائه می‌دهد. معلم همچنین فهرستی از معیارها برای بررسی با کودکان در مورد چگونگی ارزیابی ایده‌های آن‌ها (و بعداً نمونه‌ی اولیه آن‌ها) و بهبود آن دارد.

یک «مرحله اقدام» نیز می‌توان به روش دیزایناتون اضافه کرد که در آن کودکان در کنار ایجاد نمونه اولیه در تیم‌شان، برای اقدامات عملی فردی هم برنامه‌ریزی می‌کنند. این امر باعث می‌شود کودکان به طور مثال، به دیگران درباره ضایعات مواد غذایی، مصرف کمتر پلاستیک، استفاده کمتر از انرژی‌های تهیه شده از منابع فسیلی آموزش دهند، کمپین‌هایی را در مدارس خود برای استفاده از انرژی خورشیدی، به اشتراک‌گذاشتن دانه‌ها برای پرورش سبزیجات با خانواده‌های دیگر و بسیاری اقدامات مثبت اجتماعی و زیست‌محیطی دیگر انجام دهند.

بسیاری از کودکان با شرکت در یک برنامه‌ی ماراتون دیزاین، امکانات نامحدودی را برای خود و جهان کشف می‌کنند. از طریق حضور در رویدادهای دیزایناتون، کودکان مهارت‌های قرن بیست و یکم، یعنی تفکر خلاق، همکاری و شهروندی جهانی را کسب می‌کنند؛ با کار عملی با فن‌آوری‌های جدید، یک ذهنیت چابک ایجاد می‌کنند؛ ارائه به مخاطب را در یک محیط حمایتی تمرین می‌کنند؛ و احساس کنش‌وری و کنشگری می‌کنند تا در مورد مسائلی که برای‌شان مهم است، اقدام کنند!

روش دیزایناتون چه تفاوتی با سایر روش‌های آموزش کودکان دارد؟

روش دیزایناتون (Designathon) با سایر روش‌های آموزشی موجود متفاوت است زیرا:

• دیزاین یک فرآیند ساختاریافته با یک تکلیف پایان باز در اهداف توسعه‌ی پایدار (SDG) است، این روش کنش‌وری و کنشگری کودکان را ارتقاء می‌دهد.
• کودکان نه تنها در مورد موضوع و مضمون رویداد دانش کسب می‌کنند، بلکه انواع زیادی از مهارت‌های قرن بیست و یکم (مانند: تفکر خلاق، حل مشکلات پیچیده، شهروندی جهانی و کارتیمی را همان‌طور که در گزارش آینده مشاغل مجمع جهانی اقتصاد ذکر شده است) را به دست آورده و برای اقدام به هر شکل یا فرمی که برای‌شان بهترین احساس را در پی دارد، توانمند می‌شوند.
• این روش برای کشورهای مختلف با پیشینه‌های متنوع اجتماعی-اقتصادی و توانایی کار می‌کند و با گروه‌های مختلفی از کودکان تجربه شده است. این روش اساساً به صورت فراگیر طراحی شده است زیرا از کودکان دعوت می‌شود تا فرآیند دیزایناتون را در سطح خودشان (با هر سطح مهارت و دانشی که دارند) شروع کنند. علاوه بر این، مضامین مطرح در این رویداد، بر اساس اطلاعات محلی و جهانی شکل گرفته و می‌توانند متناسب با اولویت‌ها و چالش‌های محلی، بومی‌سازی شده و تطبیق داده شوند.
• آموزش معلمان بر کشف کنش‌وری و کنشگری در دانش‌آموزان و توانایی معلم برای توانمندسازی خلاقیت کودکان متمرکز است.

عملی کردن ایده‌های کودکان

عملی کردن بسیاری از ایده‌های ارائه‌شده توسط کودکان برای اهداف توسعه‌ی پایدار و مقابله با چالش‌های جهانی مستلزم سرمایه‌گذاری کلانی است. با این وجود، ما به همراه گروهی از کارشناسان از جمله کودکان، تعدادی از ایده‌های امیدوارکننده را برای هر یک از اهداف توسعه‌ی پایدار انتخاب کرده و آن را به برنامه‌ریزان، سیاست‌گذاران و کارشناسان موضوعی ارائه می‌دهیم و پیگری می‌کنیم تا با همکاری ایشان و همچنین جذب حامیان مالی، ایده‌ها و طرح‌های قابل انجام به ثمر نشسته و برای سایر کودکان الهام‌بخش باشد.